Theo báo cáo của Sở, trong vụ Hè Thu, diện tích cây lúa toàn tỉnh thực hiện 23.739 ha, sản lượng đạt 103.252 tấn, trong đó: Diện tích lúa thực hiện 15.797 ha, đạt 103,6% kế hoạch (KH); năng suất 54,1 tạ/ha, đạt 111,3% KH; sản lượng 85.642 tấn, đạt 115,4% KH; diện tích lúa tái sinh thực hiện 7.942 ha, đạt 132,4% KH; năng suất 22,4 tạ/ha, đạt 98,7% KH; sản lượng 17.790 tấn, đạt 118,7% KH; diện tích cây ngô thực hiện 653 ha, đạt 81,6% KH; năng suất 35,2 tạ/ha, đạt 97,8% KH; sản lượng 2.299 tấn, đạt 79,9% KH. Về cây rau màu, diện tích cây đậu 879,4 ha, bằng 100,8% CK; năng suất đạt 10,8 tạ/ha; sản lượng 949,8 tấn. Đối với cây chất bột có củ, diện tích thực hiện 483,5 ha; năng suất 56,7 tạ/ha, bằng 103,1% CK; sản lượng 2.741,4 tấn. Riêng cây sắn, diện tích thực hiện từ đầu năm 6.543,1 ha, đạt 100,7% KH; năng suất 18,2 tấn/ha, đạt 97% KH; sản lượng ước tính 119.280,7 tấn, đạt 97,6% KH…

Bên cạnh đó, toàn tỉnh cũng đã thực hiện cánh đồng lớn với diện tích 3.860 ha sắn ở Bố Trạch với sự tham gia liên kết bao tiêu sản phẩm của Công ty Cổ phần FOCOSEV Quảng Bình và Công ty Cổ phần Tư vấn đầu tư Long Giang Thịnh. Thông qua đó đã góp phần giải quyết được sản phẩm đầu ra cho nông dân, đồng thời làm thay đổi thói quen trong sản xuất nhỏ lẻ, hướng tới sản xuất hàng hóa tập trung, giảm chi phí và sức lao động, thuận tiện cho việc từng bước cơ giới hóa các khâu sản xuất, phù hợp với định hướng tái cơ cấu lại ngành Nông nghiệp.

Riêng kết quả chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa, các địa phương trong toàn tỉnh đã thực hiện 112,2 ha, cụ thể: Bố Trạch 46,5 ha; Lệ Thủy 20,7 ha; Quảng Ninh 18 ha; Tuyên Hóa 15 ha; Ba Đồn 06 ha; Quảng Trạch 06 ha. Về cây trồng chuyển đổi, dưa các loại 35 ha; đậu đỗ 32,7 ha; cây ngô 23,2 ha; vừng 07 ha; rau, khoai lang 02 ha; lúa cá 12,3 ha. Nhìn chung, các mô hình chuyển đổi chủ yếu thực hiện trên chân đất phù hợp, điều kiện tưới tiêu đảm bảo nên cho hiệu quả cao hơn so với trồng lúa. Tiêu biểu có các mô hình có hiệu quả cao, cần nhân rộng như: Dưa hấu ở Bố Trạch, Lệ Thủy; đậu xanh ở Bố Trạch, Tuyên Hóa.

Tuy nhiên, một số vùng có diện tích đất sản xuất manh mún, nhỏ lẻ gây khó khăn trong việc xây dựng vùng sản xuất hàng hóa quy mô lớn dẫn đến khó thu hút doanh nghiệp tham gia, cơ giới hóa và hiệu quả cây trồng chưa cao. Công tác chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa thực hiện chưa đạt kế hoạch, đầu ra sản phẩm chưa đa dạng, thiếu liên kết với doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm, chưa tập trung thành vùng sản xuất hàng hóa lớn. Sản xuất theo cánh đồng lớn tuy có hiệu quả kinh tế cao nhưng sự liên kết chưa có ràng buộc chặt chẽ giữa người dân và doanh nghiệp; sản xuất chủ yếu còn nhỏ lẻ; nông sản hàng hóa chủ yếu bán tự do trên thị trường nên hiệu quả thấp và không bền vững đã ảnh hưởng đến tâm lý đầu tư vào sản xuất trồng trọt của nông dân. Một vài địa phương gieo cấy muộn ngoài khung thời vụ hướng dẫn của Sở, một vài giống lúa thoái hóa, nhiễm sâu bệnh vẫn đưa vào sản xuất, cơ cấu giống lúa còn sử dụng giống dài ngày dẫn đến kéo dài thời gian thu hoạch nên một số diện tích bị ảnh hưởng do mưa lớn cuối vụ làm giảm năng suất, sản lượng cây trồng Hè Thu.

Vụ Đông Xuân 2021 - 2022, toàn ngành đề ra một số chỉ tiêu kế hoạch sản xuất, đó là: 29.500 ha cây lúa, năng suất 58 tạ/ha, sản l¬ượng 171.100 tấn; 4.000 ha cây ngô, năng suất 54 tạ/ha, sản l¬ượng 21.600 tấn; 4.300 ha cây lạc, năng suất 24 tạ/ha, sản l¬ượng 10.320 tấn. Về diện tích cả năm, ngành cũng phấn đấu đạt 3.800 ha khoai lang, năng suất 74 tạ/ha, sản l¬ượng 28.120 tấn; 900 ha cây khoai khác, năng suất 77 tạ/ha, sản lượng 6.930 tấn; 6.200 ha cây rau các loại, năng suất 108 tạ/ha, sản lượng 66.960 tấn; 6.500 ha cây sắn, năng suất 188 tạ/ha, sản l¬ượng 122.200 tấn.

Để đạt các chỉ tiêu đó, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ sử dụng giống lúa trung, ngắn ngày có năng suất, chất lượng, thích nghi với điều kiện sinh thái, phù hợp với thị trường, có khả năng chống chịu sâu bệnh và điều kiện thời tiết bất thuận; chủ động đảm bảo nguồn cung cấp giống xác nhận, giống chất lượng làm tăng hiệu quả sản xuất trồng trọt, tạo điều kiện cho doanh nghiệp sản xuất giống thực hiện công tác khảo nghiệm, thử nghiệm giống mới để bổ sung vào cơ cấu giống cho những năm sau; bố trí thời vụ phù hợp với điều kiện sản xuất từng vùng, đặc biệt đối với cây lúa đảm bảo thời gian trổ an toàn và thu hoạch kịp thời để sản xuất Hè Thu phải thu hoạch trước ngày 02/9; phối hợp chỉ đạo sản xuất, gieo cấy lúa, cây màu tập trung trong khung thời vụ, tạo điều kiện thuận lợi cho cây trồng sinh trưởng phát triển.

Cùng với đó, ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tiếp tục chỉ đạo từng địa phương đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa kém hiệu quả sang cây trồng khác có hiệu quả hơn; lựa chọn cây trồng phù hợp với nhu cầu thị trường, tiềm năng lợi thế của tỉnh về nguồn nhân lực, điều kiện tự nhiên như đất đai, nguồn nước, khí hậu… trên cơ sở ứng dụng khoa học kỹ thuật, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, tăng thu nhập cho người dân; xây dựng vùng chuyên canh cây trồng có lợi thế gắn với sản xuất theo cánh đồng lớn; tổ chức liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm giữa nông dân với mạng lưới thu gom, thương lái, doanh nghiệp nhằm tạo ra thị trường tiêu thụ ổn định, quy mô lớn, có lợi cho người dân lẫn doanh nghiệp; tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực sản xuất trồng trọt, thực hiện tốt việc khảo sát, dự báo thị trường hình thành từng chuỗi liên kết sản xuất bền vững, sản xuất theo hợp đồng, đáp ứng nhu cầu thị trường, quan tâm chế biến, xây dựng thương hiệu và quảng bá sản phẩm.

Mặt khác, địa phương xây dựng phương án phòng trừ các loại dịch hại ngay từ đầu vụ, đặc biệt chú ý đối tượng chuột, rầy, bệnh đạo ôn... để chủ động trong công tác phòng trừ; thực hiện tốt hoạt động điều tra, dự tính, dự báo tình hình phát sinh và lây lan của các loại dịch hại, thông báo, hướng dẫn để nông dân có biện pháp phòng trừ kịp thời, bảo vệ an toàn cho sản xuất; thực hiện tốt thanh tra, kiểm tra, giám sát việc tuân thủ quy định của pháp luật trong sản xuất, kinh doanh và sử dụng vật tư nông nghiệp, nhất là tăng cường kiểm tra đột xuất, sớm phát hiện, xử lý nghiêm trường hợp vi phạm; tăng cường quản lý, khai thác sử dụng có hiệu quả công trình thủy lợi; triển khai thực hiện phương án tưới, tiêu hợp lý, quán triệt phương châm tưới tiết kiệm, chủ động áp dụng biện pháp tưới tiên tiến cho lúa, cây trồng cạn; tận dụng nguồn nước mưa, nước kênh mương… phục vụ gieo trồng, tưới đầu vụ nhằm tiết kiệm nước dành cho sản xuất vụ Hè Thu.

Ngoài ra, toàn ngành đẩy mạnh ứng dụng chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, áp dụng biện pháp canh tác tiên tiến, mở rộng diện tích thâm canh lúa, sản xuất theo cánh đồng lớn, ứng dụng đồng bộ tiến bộ khoa học kỹ thuật; chú trọng công tác dồn điền đổi thửa để áp dụng cơ giới hóa vào sản xuất nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất trồng trọt; tăng cường hoạt động dịch vụ cơ giới hóa, tập trung vào các khâu làm đất, gieo trồng, chăm sóc, thu hoạch; tích cực tuyên truyền phổ biến chủ trương, định hướng của tỉnh về sản xuất nông nghiệp...

PV Minh Huyền