Tính đến cuối 2021, toàn tỉnh có 258/567 trường được công nhận đạt chuẩn Quốc gia, đạt 45,5%, trong đó mầm non 71/183 trường, đạt 38,8%; tiểu học 101/185 trường, đạt 54,6%; trung học cơ sở 80/167 trường, đạt 47,9%, trung học phổ thông 06/32 trường, đạt 18,8%.

Tuy nhiên, công tác xây dựng trường đạt chuẩn Quốc gia phát triển chưa đồng đều, liên tục, có nơi còn mang tính hình thức, chưa gắn kết chặt chẽ với nhiệm vụ chính trị. Việc tổ chức khảo sát, đánh giá và rà soát tiêu chí xây dựng trường đạt chuẩn Quốc gia, đặc biệt về tăng trưởng cơ sở vật chất, thiết bị dạy học để đầu tư nguồn lực, kinh phí chưa được chú trọng. Tính đến ngày 31/12/2021, tại một số địa phương tỷ lệ trường đã quá thời hạn công nhận đạt chuẩn Quốc gia cao nhưng không được đầu tư xây dựng để được đánh giá công nhận lại như thành phố Đồng Hới có 28/62 trường, chiếm 45,2%; huyện Bố Trạch 29/108 trường, chiếm 26,9%; huyện Minh Hóa và Quảng Ninh 13/49 trường, chiếm 26,5%; huyện Lệ Thủy 22/84 trường, chiếm 26,2%.

Bên cạnh đó, nhiều trường chưa đảm bảo tiêu chuẩn về cơ sở vật chất để công nhận đạt kiểm định chất lượng giáo dục và đạt chuẩn Quốc gia chủ yếu do thiếu phòng bộ môn, phòng phục vụ học tập, nhà vệ sinh chưa đáp ứng được yêu cầu, quỹ đất chưa đảm bảo... nên tỷ lệ trường đạt chuẩn Quốc gia thấp như huyện Minh Hóa chỉ có 04/49 trường còn thời hạn, chiếm 8,2%; thành phố Đồng Hới 22/62 trường, chiếm 35,5%; huyện Bố Trạch 40/108 trường, chiếm 37%; huyện Quảng Trạch 26/58 trường, chiếm 44,8%...

Nguyên nhân chủ yếu của những hạn chế là do một số địa phương chưa thực sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo; việc kiểm tra, tư vấn, giám sát chưa được thực hiện thường xuyên; công tác quy hoạch, thiết kế đầu tư các hạng mục công trình chưa đáp ứng quy chuẩn, đặc biệt là khối phòng học bộ môn, phòng phục vụ học tập, nhà vệ sinh học sinh; năng lực tham mưu của đội ngũ cán bộ quản lý Nhà trường chưa bắt kịp với yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Tỷ lệ giáo viên, nhân viên toàn ngành chưa đủ định mức, nhiều địa phương do thiếu biên chế nên tỉ lệ huy động trẻ nhà trẻ thấp, phải ghép lớp dẫn đến số lượng học sinh/lớp vượt quá quy định. Công tác xã hội hóa chưa được quan tâm đúng mức, một số địa phương có biểu hiện trông chờ vào nguồn đầu tư của Nhà nước; tình hình dịch bệnh COVID-19 trên địa bàn tỉnh diễn biến hết sức phức tạp, kéo dài, ảnh hưởng đến tiến độ xây dựng trường đạt chuẩn Quốc gia...

Để công tác xây dựng trường đạt chuẩn Quốc gia trên địa bàn tỉnh đi vào thực chất, thiết thực, đạt kết quả cao hơn trong thời gian tới, tạo động lực hoàn thành tốt chỉ tiêu Đề án xây dựng trường mầm non, phổ thông đạt chuẩn Quốc gia giai đoạn 2021 - 2025 nhằm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2020 - 2025, thời gian tới, ngành Giáo dục và Đào tạo sẽ tập trung thực hiện các giải pháp đảm bảo nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, gắn với việc triển khai hiệu quả Đề án triển khai Chương trình giáo dục phổ thông mới, Đề án phát triển giáo dục mầm non giai đoạn 2020 - 2025; đẩy mạnh công tác xã hội hóa giáo dục và huy động các nguồn lực để tăng trưởng cơ sở vật chất, thiết bị dạy học; phối hợp với sở, ngành liên quan thực hiện mua sắm, cải tạo, sửa chữa cơ sở vật chất, đảm bảo các công trình được xây dựng đúng chuẩn, phục vụ có hiệu quả cho công tác dạy học.

Bên cạnh đó, các trường học trên địa bàn cũng tập trung rà soát, điều chỉnh, sắp xếp việc sử dụng cơ sở vật chất, thiết bị dạy học hiện có một cách hợp lý nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng trong nhà trường; tổ chức kiểm tra, rà soát, đánh giá lại chất lượng các công trình trường học, thiết bị dạy học, quỹ đất, xác định nhu cầu đầu tư, mua sắm bổ sung, sửa chữa, bảo trì... theo quy định; thực hiện công tác tự đánh giá theo đúng quy trình, có chất lượng tốt để đăng ký đánh giá ngoài công nhận trường đạt kiểm định chất lượng giáo dục và đạt chuẩn Quốc gia.

Các sở, ban, ngành, đơn vị, địa phương rà soát, cân đối, lồng ghép nguồn vốn đầu tư để thực hiện Đề án thông qua các chương trình, dự án đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt; có kế hoạch đầu tư phù hợp, hiệu quả nhằm bảo đảm cơ sở vật chất cho trường học, đặc biệt là các trường trong lộ trình xây dựng đạt chuẩn Quốc gia năm 2022 và những năm tiếp theo; xây dựng kế hoạch biên chế đảm bảo đủ số lượng đội ngũ để các trường bố trí đủ theo số lớp, số lượng học sinh/lớp theo đúng quy định.

Ngoài ra, UBND các huyện, thị xã, thành phố tập trung rà soát, hoàn thiện mạng lưới trường, lớp theo quy hoạch, chủ động phân bổ nguồn vốn đầu tư và tổ chức lồng ghép nguồn vốn cho các công trình xây dựng thuộc phân cấp của địa phương; cân đối, bố trí kinh phí mua sắm thiết bị dạy học; rà soát về số lượng, chất lượng và cơ cấu đội ngũ giáo viên, xây dựng kế hoạch điều chỉnh đội ngũ giáo viên trên địa bàn, bổ sung đội ngũ giáo viên cho các trường trong kế hoạch xây dựng trường đạt chuẩn Quốc gia, đảm bảo đủ số lượng và đáp ứng tiêu chuẩn về tổ chức và đội ngũ. Các địa phương cũng ưu tiên mở rộng quỹ đất cho cơ sở giáo dục thuộc địa bàn để đảm bảo đủ diện tích theo quy định của trường chuẩn Quốc gia; huy động nguồn vốn đầu tư xây dựng các hạng mục công trình đảm bảo đạt chuẩn quy định, trong đó đặc biệt chú trọng khối phòng học bộ môn, khối phòng phục vụ học tập, nhà vệ sinh; chú trọng đầu tư, bổ sung thiết bị dạy học theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa; cực tham mưu đầu tư nguồn lực và kinh phí, làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục, thực hành tiết kiệm để xây dựng trường đạt chuẩn Quốc gia đảm bảo tiến độ đề ra...

PV Mai Anh