Quảng Bình hiện có 71.381 ha canh tác nông nghiệp, trong đó diện tích canh tác theo hướng hữu cơ khoảng 2.700 ha với 02 mô hình sản xuất sản phẩm hữu cơ là mô hình doanh nghiệp tư nhân và nhóm hộ nông dân. Doanh nghiệp tư nhân phát triển NNHC gắn với nông nghiệp công nghệ cao (CNC), áp dụng các tiêu chuẩn hữu cơ khu vực Vietgap, GlobalGap…; còn các trang trại, nhóm nông hộ chủ yếu sản xuất hữu cơ theo tiêu chuẩn TCVN, tiêu chuẩn sạch, an toàn thực phẩm. Đến nay, trên địa bàn tỉnh đã có 52 cơ sở được cấp Giấy chứng nhận VietGAP, HACCP, trong đó có 35 cơ sở trồng trọt, 14 cơ sở chăn nuôi, 01 cơ sở nuôi trồng và 02 cơ sở sơ chế, chế biến thủy sản cung cấp cho thị trường hơn 4.000 tấn sản phẩm rau, thịt, thủy sản an toàn. Toàn tỉnh có 13 cơ sở/20 sản phẩm được chứng nhận sản xuất theo chuỗi cung ứng sản phẩm an toàn. Trong lĩnh vực trồng trọt, các địa phương trong tỉnh đã duy trì và sử dụng hiệu quả 1.856 ha đất trồng lúa canh tác theo quy trình canh tác lúa SRI; tập trung phát triển giống lúa đặc sản, lúa thuần chất lượng cao trở thành hàng hóa; tổ chức thực hiện các mô hình liên kết sản xuất gạo hữu cơ với Tập đoàn Quế Lâm, liên kết sản xuất lúa thảo dược với Công ty TNHH Khoa học và Công nghệ Vĩnh Hòa. Một số đơn vị bước đầu đã xây dựng được nhãn hiệu gạo theo hướng hữu cơ như gạo P6 Mỹ Lộc Thượng, gạo hữu cơ Dinh Trạm, gạo sạch Thượng Phong…; phát triển các cây trồng mũi nhọn gồm cây dược liệu, cây ăn quả, cây hồ tiêu... Nhiều mô hình trồng trọt theo hướng hữu cơ gia tăng về số lượng và giá trị sản phẩm, tiêu biểu có mô hình sản xuất rau quả an toàn theo hướng hữu cơ trong nhà màng. Chỉ tính riêng năm 2020 - 2021, toàn tỉnh đã xây dựng được 16 nhà màng sản xuất rau quả các loại trong đó chủ yếu là dưa lưới, dưa lê. Năng suất dưa lưới, dưa lê đạt 2,5 - 2,7 tấn/vụ, sau khi thu hoạch trừ chi phí lãi 35 - 40 triệu đồng/vụ.
Về lĩnh vực chăn nuôi, các ngành, địa phương tập trung vào 03 đối tượng chính là lợn, gà, bò và đã có một số mô hình chăn nuôi lợn, gà theo hướng hữu cơ, an toàn sinh học, an toàn dịch bệnh. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 314 trang trại theo tiêu chí tại Nghị định số 13/2020/NĐ-CP, nhiều cơ sở chăn nuôi sử dụng bể biogas, đệm lót sinh học trong chăn nuôi. Tỉnh đã cấp Giấy chứng nhận cơ sở an toàn dịch bệnh động vật và đang duy trì điều kiện an toàn dịch bệnh cho 46 cơ sở, trong đó có 01 cơ sở chăn nuôi bò, 38 cơ sở chăn nuôi lợn, 06 cơ sở chăn nuôi gia cầm và 01 cơ sở sản xuất giống thủy sản. Trong đó, nổi bật có mô hình chăn nuôi lợn thịt theo hướng hữu cơ, áp dụng quy trình nuôi theo hướng hữu cơ với hệ thống chuồng trại khép kín, ứng dụng công nghệ vi sinh xử lý thức ăn và môi trường. Hiệu quả kinh tế mang lại cao hơn mô hình truyền thống đạt 1.900.000 đồng/con, sản phẩm thịt đạt chất lượng, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.

Trong lĩnh vực thủy sản, các ngành, địa phương cũng chuyển dần từ nuôi trồng quảng canh sang thâm canh, thâm canh mật độ cao, nuôi VietGAP; bước đầu hình thành các mô hình sản xuất theo hướng hữu cơ, CNC như nuôi tôm công nghệ trong nhà lưới, nuôi tôm theo công nghệ sinh học, nuôi cá chình chất lượng cao thương phẩm, nuôi tôm càng xanh trong ruộng lúa. Tiêu biểu có mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng thâm canh an toàn sinh học. Các địa phương đã sử dụng chế phẩm sinh học EM để quản lý môi trường nuôi tôm, thực hiện biện pháp phòng bệnh tổng hợp, hạn chế sử dụng thuốc, hóa chất nên tỷ lệ sống đạt 80%, năng suất 12 tấn/ha, sản phẩm đảm bảo an toàn thực phẩm, thu lãi ròng 250 triệu đồng/ha.

Để thúc đẩy chuyển giao và nhân rộng những mô hình hiệu quả, các ngành, địa phương trong tỉnh đã đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật về an toàn thực phẩm, NNHC, nông nghiệp công nghệ cao trên các phương tiện truyền thông; kết nối các chuỗi thực phẩm an toàn và cung cấp thông tin về thị trường nông sản. Bên cạnh đó, tỉnh cũng luôn chú trọng công tác tác thanh tra, kiểm tra các đơn vị đã được chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm, thúc đẩy và khuyến khích các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân hướng đến sản xuất nông nghiệp sạch, bền vững. Từ năm 2020 - 2021, các cấp, ngành trong tỉnh đã hướng dẫn và tiếp nhận hồ sơ tự công bố chất lượng của 55 cơ sở với 120 sản phẩm nông, thủy sản; xây dựng hệ thống tem truy xuất nguồn gốc QRCode cho 40 cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm với 90 sản phẩm nông, lâm, thủy sản; đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ cho 14 sản phẩm, trong đó có 07 nhãn hiệu sản phẩm đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp văn bằng bảo hộ độc quyền, gồm: Hải sản Vương Đoàn, nấm sò non An Xá, nước mắm Xuân Hồng, Gà đồi Tuyên Hóa, nấm Bắc Tiến, hạt tiêu Phú Quý, khoai deo Lâm Hường và 07 nhãn hiệu sản phẩm đã nộp hồ sơ và đang được thẩm định, đó là: Rau sạch An Nông, tỏi Quảng Minh, gạo Vĩnh Ninh, mật ong Trường Xuân, hải sản Phương Hiền, rượu Xuân Hưng, dầu lạc Trường Thủy.

Ngoài ra, để người sản xuất quan tâm, đẩy mạnh phát triển nông nghiệp CNC, NNHC, tỉnh cũng đã có nhiều chính sách hỗ trợ người dân, doanh nghiệp đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp nói chung, sản xuất hữu cơ nói riêng; hỗ trợ doanh nghiệp tham gia liên kết, đầu tư phát triển sản xuất, tiêu thụ sản phẩm cho nông dân; ưu tiên bố trí nguồn lực đảm bảo thực hiện các cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn theo Nghị định 57/2018/NĐ-CP của Chính phủ và các văn bản khác của Trung ương.

Tuy nhiên, việc phát triển nông nghiệp ứng dụng CNC, NNHC của Quảng Bình đang gặp một số khó khăn như chưa có các vùng, liên vùng, khu sản xuất nông nghiệp CNC, NNHC tập trung, chủ yếu phân tán, sản xuất hàng hóa quy mô lớn; việc ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp CNC, NNHC chưa tương xứng với tiềm năng lợi thế sẵn có, chưa có sự đột phá. Một số sản phẩm nông nghiệp của tỉnh giá trị còn thấp; chưa có thương hiệu, mẫu mã phù hợp; sức cạnh tranh yếu; mối liên kết giữa các doanh nghiệp sản xuất nông nghiệp CNC, NNHC với người dân chưa chặt chẽ; vẫn còn thiếu các doanh nghiệp làm đầu mối liên kết trong sản xuất nông nghiệp theo chuỗi giá trị…

Thời gian tới, để thực hiện đạt các mục tiêu của Đề án, tỉnh tiếp tục chỉ đạo tập trung, phát triển và mở rộng diện tích sản xuất NNHC, CNC, canh tác tự nhiên; chú trọng các sản phẩm nông sản chủ lực, có lợi thế cạnh tranh theo đúng mục tiêu, nội dung, nhiệm vụ của Đề án phát triển NNHC tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2020 - 2030; nân rộng các mô hình sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ, hữu cơ có hiệu quả; khuyến khích, hỗ trợ thực hiên các mô hình điểm, dự án; đẩy mạnh xây dựng mối liên kết chặt chẽ và bền vững giữa sản xuất, chế biến, tiêu thụ sản phẩm hữu cơ; tăng cường công tác quản lý bảo vệ thực vật, khuyến khích người dân hạn chế, thay thế phân bón vô cơ, thuốc bảo vệ thực vật bằng phân bón hữu cơ, các loại thuốc bảo vệ thực vật sinh học có nguồn gốc thảo dược được quy định...; đào tạo, nâng cao hiểu biết, trình độ kiến thức, chuyên môn về nông nghiệp CNC, NNHC cho người dân.

PV:NQ