Trong những năm qua, các HTX trên địa bàn đã tích cực đầu tư máy móc, thiết bị, cải tiến mẫu mã sản phẩm đáp ứng nhu cầu, thị hiếu của thị trường; nâng cấp xe, phương tiện, mở thêm luồng tuyến phục vụ khách; đẩy mạnh liên doanh, liên kết với các HTX có sản phẩm (nhất là sản phẩm OCOP) để tiêu thụ; chú trọng làm tốt dịch vụ đầu vào cho sản xuất nông nghiệp, bao tiêu sản phẩm cho thành viên. Nhiều HTX đã thực hiện tốt việc dồn điền đổi thửa “cánh đồng lớn”, đầu tư máy làm đất, máy gặt, máy cấy và dịch vụ tín dụng nội bộ để phục vụ thành viên, mở ra hướng dịch vụ, kinh doanh tổng hợp, tiêu thụ sản phẩm cho thành viên HTX. Ngoài việc đáp ứng ngày càng tốt hơn các khâu dịch vụ sản xuất, nhiều HTX đã tổ chức cho hộ thành viên sản xuất theo quy hoạch và yêu cầu của thị trường, liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi.

Tham gia liên kết chuỗi, các HTX cũng đã tạo đầu ra ổn định cho các hộ tham gia liên kết, giá bán sản phẩm luôn cao hơn khi bán thương lái, góp phần nâng cao giá trị thu nhập cho thành viên. Nhờ sự điều hành của HTX, các hộ thành viên chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng sản xuất hàng hóa, tạo được giá trị và lợi nhuận cao trên một đơn vị diện tích; giúp hộ gia đình đưa ngành nghề mới vào sản xuất làm chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp, dịch vụ, giảm tỷ trọng nông nghiệp. Các HTX đã huy động các nguồn lực gồm lao động, tiền vốn để đầu tư khai thác thế mạnh của địa phương vào phát triển sản xuất, giải quyết việc làm, tạo ra sản phẩm phục vụ tiêu dùng nội địa và xuất khẩu như đánh bắt, nuôi, chế biến thủy sản, chế biến nông, lâm sản, khai thác sản xuất vật liệu xây dựng, phát triển ngành nghề nông thôn. Dự ước đến cuối năm 2021, toàn tỉnh có 70 HTX nông nghiệp tham gia liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm cho các hộ thành viên với 30 doanh nghiệp; 20 HTX ứng dụng công nghệ cao; 50 sản phẩm của 30 HTX đạt sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh.

Từ thực tiễn sản xuất đã xuất hiện nhiều mô hình HTX nông nghiệp nổi bật, điển hình là Mô hình liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ hàng dược liệu của HTX Dược liệu và nông nghiệp sách xã Cự Nẫm (huyện Bố Trạch). Với diện tích liên kết 10 ha của 15 hộ dân trên địa bàn, HTX Dược liệu và nông nghiệp sách xã Cự Nẫm đã ứng dựng khoa học công nghệ cao vào quy trình sản xuất, xây dựng thành công chuỗi giá trị Cà gai leo, góp phần chuyển đổi cơ cấu cây trồng đưa lại hiệu quả kinh tế gấp 07 - 10 lần so với các loại cây trồng trước đây. HTX cũng luôn nghiên cứu, tìm ra các loại cây trồng thích ứng với thổ nhưỡng, khí hậu khắc nghiệt của Quảng Bình nhằm nâng cao thu nhập cho các thành viên HTX và bà con nông dân như trồng thử nghiệm thành công cây Dây thìa canh, sản xuất thành công cao Dây thìa canh… HTX có 01 sản phẩm đạt tiêu sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh.

Bên cạnh đó, HTX Sản xuất kinh doanh, dịch vụ nông nghiệp Mỹ Lộc Thượng (huyện Lệ Thủy) có 1.242 thành viên, 976 lao động, diện tích đất sản xuất là 268 ha, thực hiện 09 khâu dịch vụ. Tổng số vốn sản xuất kinh doanh 7.536 triệu đồng. HTX đã ký hợp đồng với Công ty TNHH MTV Giống cây trồng Quảng Bình, Công ty TNHH MTV Tân Châu Phát về liên kết sản xuất 30 ha lúa giống và tiêu thụ trên 500 tấn lúa/năm cho thành viên HTX; đảm bảo ổn định và giá cao hơn so thị trường từ 1,25%. HTX còn ký hợp đồng với các HTX trong vùng sản xuất 48 ha lúa theo chuổi giá trị gạo Lệ Thủy theo quy trình kỹ thuật SRI để chế biến nông sản gạo sạch cung cấp cho thị trường trong huyện, tỉnh.

Mô hình liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ nấm của HTX Sản xuất Nấm sạch và Kinh doanh nông nghiệp Tuấn Linh (huyện Bố Trạch) đã liên liên kết 30 tổ hợp tác trên địa bàn với sản lượng nấm liên kết bình quân 190 tấn/năm. Doanh thu bình quân đạt trên 07 tỷ đồng/năm. HTX đã cung ứng nguyên liệu, phôi giống, vật tư và thực hiện dịch vụ hỗ trợ kỹ thuật nuôi trồng, tiêu thụ sản phẩm cho các thành viên liên kết; ký cam kết cung cấp bịch phôi nấm và bao tiêu nấm thương phẩm với 30 tổ hợp tác và hộ dân sản xuất nấm. Hiện tại, HTX đã dùng bả thải nấm trồng thử nghiệm rau má quy trình hữu cơ và sản xuất ra sản phẩm Trà Thảo Mộc rau Má Tuấn Linh túi lọc; nghiên cứu đa dạng sản phẩm từ nấm (làm nước chấm ủ từ nấm), đồng thời xây dựng chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ nấm và ứng dụng công nghệ cao để sản xuất các loại giống Nấm, Nấm ăn, Nấm dược liệu, Trà và Rượu Linh Chi... Hiện nay, các sản phẩm của HTX đều có tem truy suất nguồn gốc và tem chống hàng giả để bảo vệ quyền lợi cho người tiêu dùng; có 01 sản phẩm đạt sản phẩm OCOP 4 sao cấp tỉnh; 08 sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh.

Cùng với đó, Mô hình liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ khoai lang của HTX Sản xuất kinh doanh và Dịch vụ khoai lang Lâm Hường (huyện Lệ Thủy) có diện tích liên kết 50 ha của hơn 100 hộ dân trên địa bàn xã Thanh Thủy với sản lượng liên kết 500 tấn. Trong các chuỗi liên kết, HTX đã tổ chức khâu dịch vụ về giống, vật tư, kỹ thuật… cho thành viên sản xuất, đồng thời liên kết với các hộ dân trong vùng cung cấp dịch vụ đầu vào và thu mua sản phẩm; tổ chức chế biến và tiêu thụ sản phẩm. HTX có 02 sản phẩm đạt sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh.

Thông qua hiệu quả của các mô hình đã khẳng định vai trò của Nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 18/3/2002, Hội nghị lần thứ 5, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX trong tái cơ cấu nông nghiệp, phát triển kinh tế nông nghiệp, nâng cao thu nhập và cải thiện điều kiện sống của người dân, góp phần quan trọng trong phát triển kinh tế, ổn định chính trị, xã hội, nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng ở vùng nông thôn.

PV Mai Anh